UPROSZCZONA KRONIKA CHRZEŚCIJAŃSTWA

RYSZARD JAROCKI

UPROSZCZONA KRONIKA NIEKTÓRYCH WYDARZEŃ Z DZIEJÓW CHRZEŚCIJAŃSTWA
W PIERWSZYM I DRUGIM TYSIĄCLECIU

pierwsze stulecie

Pierwsze stulecie istnienia chrześcijaństwa to okres gwałtownego rozpowszechniania się ewangelii na terenie imperium rzymskiego. Chrześcijaństwo tkwi w głębokich związkach z naukami Starego Testamentu, co powoduje pewne napięcia między Żydami i chrześcijanami. Pierwsze prześladowania chrześcijan przez władzę rzymską. []

drugie stulecie

Chrześcijanami stają się ludzie posiadający gruntowniejsze wykształcenie filozoficzne. Próbują oni wspierać nauki Chrystusa swoimi traktatami. Oddziaływanie pewnych idei religii pogańskiej na kształtowanie się doktryny chrześcijańskiej. Stopniowe zrywanie związków z judaizmem przez nowe pokolenia chrześcijan. []

trzecie stulecie

Władza cesarska wypowiada walkę chrześcijaństwu w ramach istniejącego porządku społecznego. Krótkotrwałe, ale o dużym zasięgu terytorialnym, prześladowania chrześcijan w połowie stulecia. Problemy władz kościelnych z tymi, którzy w obliczu śmierci wyrzekli się na krótko chrześcijaństwa. Podziały na tym tle wśród chrześcijan. []

czwarte stulecie

Stulecie rozpoczyna się okresem długich prześladowań, po którym następuje uznanie religii chrześcijańskiej za równą innym religiom w państwie rzymskim. Cesarz Konstantyn stara się wykorzystać chrześcijaństwo do swoich celów politycznych. Spory wśród chrześcijan dotyczące bóstwa Chrystusa są na tyle poważne i zakłócają pokój w państwie, że cesarz decyduje się zwołać przedstawicieli lokalnych Kościołów, by ustalić wspólne poglądy na ten temat. Spory nie ustają, a rozszerzają się o nową kwestię — wzajemną relację trzech osób Bóstwa. Wzrost znaczenia przedstawicieli chrześcijan wywodzących się ze stolic ważnych części imperium (Rzym, Antiochia, Aleksandria, Konstantynopol, Jerozolima). Wzrost znaczenia biskupa Konstantynopola po przeniesieniu stolicy imperium do tego miasta. Podział imperium na część wschodnią i zachodnią. Chrześcijaństwo zostaje uznane przez cesarza za jedyną religię państwową. Nadal jednak funkcjonuje pogańska uczelnia filozoficzna w Atenach, na której wykształcenie zdobywają wybitni przedstawiciele Kościoła powszechnego. []

piąte stulecie

Spory o naturę Chrystusa. W wyniku wspólnych ustaleń w Kościele powszechnym powstają kolejne dogmaty dotyczące natury Chrystusa. W zachodniej części Europy powstał spór o naturę człowieka. Zwycięża pogląd Augustyna, który stopniowo staje się czołowym teologiem tej części imperium. Najazdy plemion germańskich o orientacji ariańskiej na Italię. Słabą władzę cesarską na tym terenie w pewnym stopniu zastępuje autorytet biskupa Rzymu. []

szóste stulecie

Kościół powszechny w większym niż dotychczas stopniu wchłania do swoich praktyk wierzenia ludowe. Na zachodzie Europy kształtuje się życie zakonne. Początki sporów między biskupem Rzymu i biskupem Konstantynopola o ich znaczenie w hierarchii kościelnej. Prawo państwowe reguluje niektóre aspekty organizacji kościelnej i zależności pomiędzy biskupem Rzymu i biskupem Konstantynopola. We Włoszech ariańskie plemię Ostrogotów zostaje pokonane przez wojska cesarskie. Wzmocniony zostaje autorytet biskupa Rzymu, dotychczas
w dużym stopniu uzależnionego od władców tego plemienia. []

siódme stulecie

Narodziny islamu i jego gwałtowny rozwój hamują postęp chrześcijaństwa w Egipcie i Syrii. Tak więc na skutek inwazji arabskiej upada znaczenie biskupów w Antiochii i Aleksandrii. Ośrodki chrześcijaństwa w tych miastach-metropoliach miały dotychczas duży wpływ na kształtowanie się chrześcijańskiej myśli teologicznej. []

ósme stulecie

Spory o kult obrazów we wschodniej części imperium rzymskiego. Zwołany z inicjatywy cesarza sobór potępia oddawanie czci obrazom. Decyzja ta obowiązywała na Wschodzie przez kilkadziesiąt lat. Biskup w Rzymie w konflikcie z germańskimi Longobardami znajduje oparcie w katolickim plemieniu Franków. W wyniku ich zbrojnej interwencji biskup Rzymu otrzymuje duże terytoria w Italii, co daje początek Państwu Kościelnemu. Karol Wielki, król Franków, zostaje namaszczony na cesarza przez biskupa Rzymu. Pierwszym cesarzom zachodnim do budowania swego autorytetu jest jeszcze potrzebny udział Kościoła. Hierarchia Kościoła powszechnego na Zachodzie zaczyna głośno wypowiadać się na temat swego przywództwa w zachodniej Europie zarówno w sprawach kościelnych, jak i państwowych. []

dziewiąte stulecie

Spór pomiędzy biskupem Konstantynopola a biskupem Rzymu o strefy wpływów w Bułgarii. Nasilenie walki o władzę biskupią w Rzymie, gdzie dochodzi do mordów na tym tle. Przyjęcie chrześcijaństwa przez Słowian, do których dociera misja Cyryla i Metodego. []

dziesiąte stulecie

Przyjęcie chrześcijaństwa przez Rusinów. Królowie niemieccy zostają opiekunami biskupa Rzymu. Początek reform w zachodnim Kościele powszechnym, zmierzających do uniezależnienia się duchowieństwa od władzy świeckiej. []

jedenaste stulecie

Śmiałe próby uniezależniania się zachodniej hierarchii kościelnej od władzy świeckiej. Oficjalne ogłoszenie przez Rzym wyższości władzy kościelnej nad świecką. Początek walki o wprowadzenie tej idei w życie. Zerwanie przez Rzym stosunków z Kościołem wschodnim (1054 r.). Hierarchia Kościoła zachodniego podrywa władze świeckie do walki o ziemię świętą. Pierwsza wyprawa krzyżowa. Zapalają się też pierwsze stosy. Giną na nich ci, którzy ośmielili się mieć poglądy religijne odmienne od powszechnie panujących. Początki kształtowania się scholastyki, czyli filozofii kościelnej, mającej za zadanie bronić logicznymi racjami nauki kościelnej, często odmiennej od wyraźnych stwierdzeń Pisma Świętego. []

dwunaste stulecie

Nasilenie walki o inwestyturę, czyli o nadanie godności kościelnych i świeckich hierarchii kościelnej. Nasilenie się opozycji wobec nauki Kościoła powszechnego i jego bogactwa. Duchowieństwo zwraca się do władz świeckich z apelem o wyszukiwanie osób podejrzanych (inquisitio) o głoszenie poglądów innych niż te, których naucza Kościół powszechny. Kolejne wyprawy krzyżowe na Wschód. []

trzynaste stulecie

Wyprawy krzyżowe przeciwko innowiercom na zachodzie Europy i wyprawy na Wschód przeciwko muzułmanom, które zakończyły się po dwóch stuleciach klęską. Powstanie zakonów żebraczych jako reakcja na pewne siły opozycyjne wśród chrześcijan na zachodzie Europy, krytykujące bogactwo kleru. Innocenty III zwołuje sobór, na którym określono pewne zobowiązania świeckich wobec dyscypliny kościelnej. Zatwierdzono funkcjonowanie urzędu inkwizycji, mającego czuwać nad prawowiernością mieszkańców środkowej i zachodniej Europy. Tomasz z Akwinu tworzy swoje monumentalne dzieło, które stało się podręcznikiem filozofii katolickiej na wiele stuleci. []

czternaste stulecie

Podział Kościoła powszechnego na Zachodzie. Dwa ośrodki władzy Kościoła — w Rzymie i Awinionie (Francja). Opozycja innowiercza w Anglii publikuje swoje traktaty wymierzone przeciwko naukom Kościoła powszechnego, niezgodnym z nauczaniem Pisma Świętego. Pojawiają się tłumaczenia Biblii na języki narodowe. []

piętnaste stulecie

Zażegnanie schizmy w zachodnim Kościele powszechnym. Likwidacja przy użyciu siły opozycji religijnej. Wyprawy zbrojne na husytów. Upadek znaczenia patriarchatu wschodniego — wskutek najazdu muzułmanów na Konstantynopol. Badania humanistów dowodzą fałszerstwa tak zwanej darowizny Konstantyna, na którą powoływał się Kościół powszechny zachodni w okresie średniowiecza walcząc o prymat w ówczesnym świecie. []

szesnaste stulecie

Silna opozycja religijna w krajach Europy Zachodniej i Środkowej, tym razem jest wspierana przez władzę świecką. Podkreślenie przez opozycję znaczenia Pisma Świętego i poddanie krytyce średniowiecznego dorobku filozofii katolickiej. Kościół powszechny po raz kolejny precyzuje swoje nauczanie i narzuca większą dyscyplinę swemu duchowieństwu. Utworzenie ligi katolickiej w Niemczech i Francji do walki z opozycją religijną. Początki kontrolowania sumień władców oraz szkolnictwa ówczesnej Europy przez powstały w tym stuleciu zakon jezuitów. Utworzenie patriarchatu moskiewskiego na Wschodzie. []

siedemnaste stulecie

Likwidacja opozycji religijnej w Czechach daje początek trzydziestoletniej wojnie religijnej, w czasie której interesy polityczne po jednej i po drugiej stronie mają przewagę nad kwestiami religijnymi. Początki przebudzenia religijnego, tak zwanego pietyzmu, wśród protestantów i kwietyzmu w obozie katolickim. Podział wyznaniowy Europy Zachodniej. Nasilenie walki z resztkami aktywnego protestantyzmu w Europie. Emigracja opozycji religijnej do Ameryki Północnej. []

osiemnaste stulecie

Oświeceniowy racjonalizm w Europie wywiera znaczący wpływ na władców zarówno katolickich, jak i protestanckich, którzy zdecydowanie ingerują w sprawy kościelne. Osłabienie władzy papieskiej. Racjonalizm w kościelnym nauczaniu protestanckim powoduje osłabienie zainteresowania sprawami religijnymi wśród ogółu wiernych, a to z kolei sprzyja rozbudzeniu zainteresowania odbudową życia duchowego w pewnych kręgach, głoszonego przez pietyzm i metodyzm. Czasowa likwidacja zakonu jezuitów. []

dziewiętnaste stulecie

Protestanccy teolodzy nadal mają krytyczne nastawienie do dotychczasowych poglądów religijnych. Wpływ idei ewolucjonizmu na interpretację Biblii przez teologów protestanckich. Powstanie wśród nich tak zwanej „wyższej krytyki”. Kwestionowanie cudów opisanych w Biblii i autorstwa poszczególnych ksiąg biblijnych. Kościół powszechny z większą siłą buduje autorytet Kościoła i urzędu papieskiego. []

dwudzieste stulecie

Zapoczątkowanie i rozwój idei ekumenicznych wśród protestantów. Stworzenie organizacji pod nazwą Światowa Rada Kościołów. Zainteresowanie się jej ideałami przez Kościół powszechny i przejęcie inicjatywy w tym ruchu. Kościół powszechny po raz kolejny precyzuje swoje poglądy teologiczne i tak je formułuje, żeby były do przyjęcia przez współczesnego człowieka. Budowanie autorytetu Kościoła powszechnego. Przyjęcie przez ten Kościół krytycznego nastawienia do Biblii znacznej części teologów protestanckich.
 

[]

główna | pastor | lekarz | zielarz | rodzina | uzależnienia | kuchnia | sklep
radio | tematy | książki | czytelnia | modlitwa | infoBiblia | pytania | studia | SMS-y
teksty | historia | księga gości | tapety | ułatwienia | technikalia | e-Biblia | lekcje
do pobrania | mapa | szukaj | autorzy | nota prawna | zmiany | wyjście

© 1999-2003 NADZIEJA.PL Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Bank: BPH PBK VI/O w Warszawie, PLN: 11 1060 0076 0000 3200 0074 4691
Bank Swift ref. BPH KPL PK