ZROZUMIEĆ ISLAM

RYSZARD JAROCKI

Wśród różnych religii islam stanowi największe wyzwanie dla chrześcijaństwa.

Już w chwili powstania w VII wieku cechował się niezwykłą dynamiką rozwoju, był dość chętnie akceptowany przez ludność zamieszkałą na obrzeżach dawnego imperium rzymskiego. Bo przecież nie tylko przewadze militarnej jego wyznawców należy przypisać fakt, iż w pierwszym stuleciu swego istnienia takie kraje, jak Persja, Syria, Egipt, Palestyna, Azja Mniejsza, północna Afryka, Hiszpania, nie mówiąc już o Półwyspie Arabskim, kolebce tej nowej religii, stały się islamskie. W roku 732, czyli w sto lat po śmierci Muhammada, wojska islamskie znalazły się w centralnej Francji.

Islam nadal rozwija się bardzo dynamicznie, szczególnie w Afryce. Jego licznych wyznawców można spotkać w krajach Europy Zachodniej, a także w Stanach Zjednoczonych, w których jest ich około trzech milionów. Islam posiada wiele elementów zaczerpniętych z nauk Starego i Nowego Testamentu, a także z tradycji chrześcijańskiej, istniejącej w czasie powstania tej nowej i niezwykle, mówiąc chrześcijańskim językiem, ewangelizacyjnej religii.

Wyznawcy islamu, zwani muzułmanami, posiadają świętą księgę, objawioną Muhammadowi, Koran, który jest ich „Biblią”, podstawą nauki islamskiej. W swym nauczaniu korzystają też z hadis — wypowiedzi proroka Muhammada, nazywanego u nas Mahometem. Posiadają także tradycję — sunnę — w postaci nauk następców proroka zwanych kalifami, a także imamami. Na tle sporów o to, którzy imami są kalifami i jak rozumieć rolę kalifa w islamie, powstały podziały wśród wyznawców tej religii. Podobnie jak chrześcijaństwo islam jest podzielony głównie przez tradycję. Posiada on wiele nurtów, z których dwa są najbardziej znane: szyityzm i sunnizm.

Istotą całego islamu jest prawo, a właściwie stosunek do prawa danego przez jedynego Boga zwanego po arabsku Allachem. Słowo islam oznacza poddanie się Bogu, także poprzez podporządkowanie się Jego prawu (szari’at). Muzułmanin to ten, który tę zasadę przyjmuje i stosuje w swoim życiu. Niekiedy islam nazywa się niesłusznie, a wręcz obraźliwie dla muzułmanów, mahometanizmem. Mahomet, któremu objawione zostały, według wierzeń muzułmanów, słowa Koranu, był tylko posłańcem Boga, jego największym prorokiem i zarazem ostatnim z wielkich proroków. Za mężów Bożych, proroków muzułmanie uważają niektórych starotestamentowych patriarchów, a także Jezusa Chrystusa.

Istnieje pięć podstawowych obowiązków, tzw. arkan, wszystkich muzułmanów. Są to: wyznanie wiary zwane szahadą: „Nie ma żadnego Boga poza Bogiem (Allachem), a Muhammad jest jego wysłannikiem”. Akcentuje ono, według nich, w przeciwieństwie do chrześcijaństwa czysty monoteizm. Kolejne wyznanie to salat — przypisany zespół modlitw i recytacji. Następne obowiązki muzułmanina to: zakat — pierwotnie jałmużna, a faktycznie podatek na cele religijne i dobroczynne, saum — post oraz hadżdż — pielgrzymka.

Często ludzie nie znający dobrze islamu wymieniają także dżihad jako jeden z obowiązków muzułmanina, nadając temu słowu znaczenie świętej wojny. Takie stwierdzenie nie jest ścisłe. Słowo dżihad ma następujące znaczenia: walka w jakiejś sprawie aż po kres możliwości, może też oznaczać walkę z własnymi słabościami, walkę słowem lub piórem, ale też może rzeczywiście odnosić się do walki zbrojnej przeciwko wszystkim, którzy dopuszczają się ucisku i terroru. Dżihad tylko wówczas staje się obowiązkiem wszystkich muzułmanów, jeżeli zaatakowany kraj islamski nie może sam odeprzeć przeciwnika. []

Dzisiaj islam postrzegany jest jako religia fanatyczna, nie pasująca do współczesnego świata — głównie za sprawą wyznawców jego pewnych odmian, uczniów niektórych szkół islamskich (na przykład: talibów). Należy jednak pamiętać, że w średniowieczu, kiedy Europa pogrążona była w fanatyzmie religijnym, gdy chrześcijaństwo na terenach Germanii szerzone było przy pomocy wojska Karola Wielkiego, bezlitosnego wobec opornych na nową religię, a obecnie świętego, islamscy Arabowie byli nie tylko tolerancyjni, ale także propagowali dorobek cywilizacyjny ludzkości. To dzięki nim przetrwały podwaliny wiedzy, na której zbudowane są współczesne nauki medyczne, matematyczne i astronomia. To uczeni islamscy sprawili, że zachowało się do naszych czasów wiele dzieł greckich, perskich i hinduskich, tak bardzo znaczących dla kultury ogólnoludzkiej.

Nie wolno zapominać, że islam nie posiada systemu hierarchicznego duchowieństwa, przez które można sterować islamem. Istnieją liczne szkoły islamskie w obrębie danego nurtu tej religii i to one nadają kierunek interpretacji Koranu, który jest dla nich prawem i wyrocznią w rozwiązywaniu wielu współczesnych kwestii.

Pojawiają się też w islamie tendencje do przywrócenia pierwotnej czystości religii, bez późniejszych obcych jej naleciałości. Przedstawiciele tej orientacji, nazywanej fundamentalizmem, są szczególnie uczuleni na zagrożenia płynące ze strony zdegenerowanej, według nich, moralności i kultury zachodniej, w tym także chrześcijaństwa.

Po 11 września 2001 roku wszyscy bacznie przyglądają się islamowi w Afganistanie. Islam w tym kraju istnieje prawie od 1400 lat. Stolica Afganistanu, Kabul, została zdobyta przez wojska islamskie już w 661 roku, a istniejąca obecnie hanaficka szkoła islamu sunnickiego zaczęła dominować w dziewiątym wieku. Jedna czwarta muzułmanów w tym kraju to szyici. Są oni wyznawcami różnych jego odmian, wśród których najbardziej znane to imamici i ismaelici. Stosunki między tymi kierunkami są często na tyle wrogie, że do niedawna afgańscy sunnici (kierunek większościowy) nie uznawali szyitów za muzułmanów. I chociaż to się zmieniło, to nadal część muzułmanów odnosi się wrogo do szyitów-ismaelitów, znacznie różniących się doktryną od innych kierunków islamskich. Silne zróżnicowanie na tle religijnym istnieje także między krajami islamskimi, a gdy dodamy do tego wewnętrzne podziały, może to, w zaistniałych obecnie warunkach politycznych, położyć kres dominacji islamu w pewnych regionach naszego globu.
 

[]

główna | pastor | lekarz | zielarz | rodzina | uzależnienia | kuchnia | sklep
radio | tematy | książki | czytelnia | modlitwa | infoBiblia | pytania | studia | SMS-y
teksty | historia | księga gości | tapety | ułatwienia | technikalia | e-Biblia | lekcje
do pobrania | mapa | szukaj | autorzy | nota prawna | zmiany | wyjście

© 1999-2003 NADZIEJA.PL Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Bank: BPH PBK VI/O w Warszawie, PLN: 11 1060 0076 0000 3200 0074 4691
Bank Swift ref. BPH KPL PK